มีคำถามจากเพื่อนๆ มาว่า "ถ้าเราไม่อัพเดทระบบปฏิบัติการและซอฟท์แวร์โปรแกรมคอมพิวเตอร์ จะมีความเสี่ยงขนาดไหน" ซึ่งนี่ไม่ใช่คำถามเล่นๆ นะ เป็นเรื่องจริงของผู้ใช้งานทั้งโลกเลยล่ะ จากรายงานการวิจัยของบริษัทรักษาความปลอดภัยชื่อดัง Kaspersky พบว่า ผู้บริโภคทั่วไปตามบ้าน รวมทั้งภาคธุรกิจ ภาคราชการจำนวนมากยังใช้ ระบบปฏิบัติการ (OS) ที่ไม่ได้รับการสนับสนุนหรือใกล้หมดอายุการใช้งาน ในขณะที่ระบบปฏิบัติการเวอร์ชั่นใหม่สามารถใช้งานได้ดีแล้ว จากข้อมูลการวิจัยพบว่า มีผู้บริโภคจำนวนมากถึง 41% ยังคงใช้ระบบที่ไม่ได้รับการสนับสนุน หรือใกล้หมดอายุของระบบปฏิบัติการสำหรับคอมพิวเตอร์ อย่างเช่น Windows 98, Windows XP หรือ Windows 7 ในขณะเดียวกัน ผู้ใช้งานในองค์กรธุรกิจขนาดเล็กจำนวน 40%  และ 48% ของธุรกิจขนาดกลางและขนาดใหญ่ ยังคงใช้ระบบปฏิบัติการเหล่านี้อยู่ ซึ่งสถานการณ์ดังกล่าวเป็นการสร้างความเสี่ยงต่อความปลอดภัยจริงๆ

ระบบปฏิบัติการที่ล้าสมัยที่ผู้บริโภคยังใช้อยู่นั้น 2% และ 1% ในองค์กรขนาดเล็กยังคงใช้ Windows XP ซึ่งเป็นระบบปฏิบัติการที่ไม่ได้รับการสนับสนุนมานานกว่า 10 ปีแล้ว ผู้บริโภค 0.3% และในองค์กรขนาดเล็ก 0.2% ยังคงใช้ระบบปฏิบัติการ Windows Vista ที่ไม่ได้รับการสนับสนุนมากว่า 7 ปี แล้ว ยังมีผู้บริโภค 1% และองค์กรภาคธุรกิจ จากองค์กรขนาดเล็ก 0.6% องค์กรขนาดกลางและขนาดใหญ่ 0.4% พลาดการอัปเดตฟรีของ Windows 8.1 และยังคงใช้ Windows 8 ต่อไป ซึ่งไม่ได้รับการสนับสนุนจาก Microsoft ตั้งแต่เดือนมกราคม 2559 และยัง...

" มีผู้บริโภคตามบ้านทั่วไป รวมทั้งองค์กรภาคธุรกิจจำนวนมากที่ 'พลาด' การอัพเดท Windows 10 Free (ในเวลาอันจำกัด) จากไมโครซอฟท์ "

ความนิยมการใช้ระบบปฏิบัติการ

ผู้บริโภคทั่วไปและองค์กรต่างๆ ยังคงนิยมใช้ Windows 7 แม้จะมีการสนับสนุนเพิ่มเติม ซึ่งจะสิ้นสุดในเดือน มกราคม 2563 ก็ตาม โดย 38% ของผู้บริโภคและองค์กรขนาดเล็ก และ 47% ขององค์กรขนาดกลางและขนาดใหญ่ ยังคงใช้ระบบปฏิบัติการนี้อยู่ โดยในองค์กรขนาดกลางและขนาดใหญ่ จะใช้ทั้ง Windows 7 ร่วมกับเวอร์ชั่นใหม่ล่าสุดอย่าง Windows 10 ในเวลาเดียวกัน ยกเว้นในประเทศไทยนะ เพราะยังมีหน่วยงานภาคราชการ และเอกชนบางหน่วยที่ยังคงใช้ Windows 98 อยู่เลย โดยเฉพาะเครื่องที่ใช้งานกับระบบงานเฉพาะองค์กรที่ปรับเปลี่ยนไม่ได้ (ซอฟท์แวร์เขียนมานานด้วยเทคโนโลยีเดิมๆ ที่เป็น 32 bits) และไม่รองรับระบบปฏิบัติการใหม่ๆ ที่เป็น 64 bits

“สถิติแสดงให้เห็นว่า ส่วนแบ่งที่สำคัญของผู้ใช้ทั้งภาคธุรกิจ และส่วนบุคคลยังคงใช้ระบบปฏิบัติการที่ล้าสมัย หรือใกล้จะหมดอายุ ซึ่งการใช้ Windows 7 อย่างกว้างขวางนั้น จะต้องคำนึงว่ามีอายุน้อยกว่า 6 เดือน สาเหตุของความล่าช้านี้แตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับซอฟต์แวร์ที่ใช้งานอยู่ ซึ่งอาจไม่สามารถใช้กับระบบปฏิบัติการรุ่นใหม่ล่าสุดได้ เพราะเหตุผลทางเศรษฐกิจหรือจากนิสัยความเคยชิน (ของผู้ใช้งาน ไม่อยากเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ) อย่างไรก็ตาม ระบบปฏิบัติการเก่าจะมีความเสี่ยงด้านความปลอดภัยทางไซเบอร์ ค่าใช้จ่ายของการต่อสู้กับเหตุการณ์การโจมตี อาจสูงกว่าต้นทุนของการอัปเดตเป็นอย่างมาก และนี่เป็นเหตุผลที่เราแนะนำให้ลูกค้าใช้รุ่นที่รองรับและตรวจสอบให้แน่ใจว่า มีเครื่องมือรักษาความปลอดภัยเพิ่มเติมอยู่ในช่วงการเปลี่ยนผ่าน” มร. อเล็กซี แพนกราทอฟ ผู้จัดการฝ่าย Enterprise Solutions ของ Kaspersky บอกกับเรา

เพื่อป้องกันภัยคุกคามที่เกิดขึ้นได้ Kaspersky แนะนำให้ภาคธุรกิจและผู้บริโภคปฎิบัติ ดังนี้

• ใช้ระบบปฏิบัติการที่อัปเดตและมีคุณสมบัติในการอัปเดตโดยอัตโนมัติ (แต่ก็มีหลายคนที่พยายามปิดมัน ด้วยเหตุผลต่างๆ นานา)
• หากไม่สามารถอัปเดตระบบปฏิบัติการได้ องค์กรควรได้รับการแนะนำให้ คำนึงถึงเวกเตอร์การโจมตี ในรูปแบบการคุกคาม และเพื่อจัดการกับมันควรกำหนดและแยกช่องโหว่ออกจากเครือข่าย ออกจากส่วนอื่นๆ ซึ่งควรพิจารณาให้ใช้ Kaspersky Embedded Systems Security หากใช้ระบบ Windows XP
• ใช้โซลูชันที่มีเทคโนโลยีป้องกัน behavior-based exploit อย่างเช่น Kaspersky Security Cloud, Kaspersky Endpoint Security for Business และ Kaspersky Small Business Security ซึ่งจะช่วยลดความเสี่ยงของการโจมตีจากการใช้ระบบปฏิบัติการที่ล้าสมัย อย่าง Windows 7 หรือใหม่กว่า (2 ข้อหลังนี่เขาขายของ ใช้วิธีอื่นหรือเจ้าอื่นก็ได้นะ)

จากคำถามที่อ้างถึงในย่อหน้าแรก

เราผู้ใช้ในบ้านจะมีผลกระทบอะไรไหม ถ้าไม่อัพเดทระบบปฏิบัติการเลย? มีผลกระทบแน่นอนครับ นอกจากเรื่องความปลอดภัยของการมีช่องโหว่ต่างๆ ที่ผู้ผลิตระบบปฏิบัติการหยุดการสนับสนุนไปแล้ว ผมจะเล่าจากประสบการณ์ของตัวเองเลยนะ ตอนนี้มีโน้ตบุ๊ค HP Pressario V2000 Series อายุอานามก็ 13 ปีเศษ ที่มี CPU Celeron 1.5GHz RAM 1GB HDD 120GB Display 14" ติดตั้งระบบปฏิบัติการอัพเดทล่าสุดคือ Windows XP เมื่อ 5 ปีก่อน ปัจจุบันทำหน้าที่เครื่องทับกระดาษ (เปิดได้ พิมพ์เอกสารก็อกๆ แก็กๆ ได้) ทำไมถึงไม่ใช้งาน...

• การเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตช้ามาก ด้วยความเร็วการเชื่อมต่อทางสาย LAN น่าจะแค่ 100 MHz ส่วนการต่อผ่านไวไฟนั้นช้ามากๆ ด้วยมีการ์ดไวไฟเป็นเทคโนโลยีเก่ามากๆ จะเปลี่ยนก็ไม่คุ้มค่าเงินด้วยสาเหตุของข้อถัดไป
• การเชื่อมต่อต่างๆ เก่ามาก USB น่าจะ V1 ด้วยซ้ำ HDD แบบจานหมุน 2.5" ขั้วต่อแบบ PATA ไม่ใช่ SATA ด้วย ถ้ามันสิ้นอายุก็คงจะเลิกใช้ไปเลย (แอบทนนะ 13 ปีไม่งอแงของ Hitashi) เพิ่ม RAM ก็หาได้ยากยิ่งแล้ว ใส่เต็ม 2 สล็อตที่มี 512x2 = 1GB พอดี
• แบตเตอรี่เคยเปลี่ยนมา 2 ครั้งและสิ้นอายุไขไปแล้ว ตอนนี้ก็เลยถอดออกเลย เป็น PC กลายๆ ถ้าไฟฟ้าดับคือดับไปเลย ไม่ได้ใส่ติดเครื่องไว้ เพราะเสี่ยงต่อการบวมแล้วดันอุปกรณ์ภายในเสียหาย เช่น คีย์บอร์ด แทร็กแพดพัง เป็นต้น
• จอ 14 นิ้วกระจก เคยเสียเป็นเส้นพาดจอ 3 เส้น เปลี่ยนไปตอนปีที่ 6 เดี๋ยวนี้ยังใสกิ๊กอยู่
• อัพเดทระบบปฏิบัติการไม่ได้เลย ด้วยความชราและหาไดรเวอร์ได้ไม่ครบ จบที่ Windows XP เท่านั้น
• อัพเดทบราวเซอร์ใหม่ๆ ทั้ง IE, Firefox, Chrome ไม่ได้เลย เพราะมันจะแจ้งว่าระบบปฏิบัติการไม่สนับสนุน (เก่านั่นแหละ) พออัพไม่ได้จึงทำให้การท่องโลกอินเทอร์เน็ตแทบเป็นไปไม่ได้ เพราะไม่สามารภเรียกสคริปต์ยุคใหม่ๆ ได้เลย ฟ้อง Pop up ปิดไม่ไหว รำคาญ เอาแค่เปิด Google Chrome ก็ยังดู Youtube ไม่ได้ ไม่เท่านั้นเปิดเว็บ Google เองยังฟ้องว่า ไม่สนับสนุนการค้นหา ซะงั้น
• พิมพ์เอกสารด้วย Microsoft Word 2010 พอได้ แต่ Excel นั้นเจอไฟล์ใหญ่ๆ มีสูตรฟังก์ชั่นหน่อยปิดตัวทันที จึงกลายเป็นที่ทับกระดาษไปเพราะไม่มีใครทนได้ครับ
• เคยพยายามเอามาติดตั้ง Linux หลายๆ ดิสโตรก็ผ่านบ้าง ง่อยบ้าง จนหมดความพยายามไปในที่สุด
• ปัจจุบันทำหน้าที่เดียวได้คือ ใช้ร้องคาราโอเกะ Extreme Karaoke เวอร์ชั่นเก่าๆ อัพเดทเอาแต่ไฟล์มิดี้ใหม่ๆ เพลงใหม่ พอได้ (แต่ก็ร้องแต่เพลงเก่าๆ นั่นแหละ พวกพ้องที่มาร่วมร้องก็วัย 50+ ทั้งนั้น) แต่พวกวีดิโอคาราโอเกะนั่นกระตุก กะยึกกะยักจนคนร้องยอมแพ้ไปเอง
• สุดท้ายเมื่อเร็วๆ นี้ ต่อไวไฟระหว่างร้องเพลงคาราโอเกะ โดนยิงจากที่ไหนไม่ทราบได้ จอฟ้า แฮงก์ไปเลย ตัดเน็ตเปิดใหม่ใช้ได้ปกติ ทำให้รู้ว่าการใช้งานออนไลน์ไม่ปลอดภัยจริงๆ

สำหรับหน่วยงานบางแห่งที่เขายังคงใช้งาน OS เก่าๆ อยู่ ที่ผู้เขียนไปเจอมาคือ พวกคลีนิกหมอ ที่ใช้โปรแกรมคลีนิกยุคเก่าๆ ที่มันเอามาทำงานบนเครื่อง Windows 7 ไม่ได้ เห็นคลีนิกหมอ 2-3 แห่งยังใช้ Windows 98 ทำงานกับซอฟท์ที่เขียนบน MS Access 97 อยู่เลย ในโรงพยาบาล สำนักงานสหกรณ์ ก็ยังมีใช้ Windows 98 หรือ Windows XP อยู่เลย ซึ่งก็อันตรายอยู่ ถ้าระบบเครือข่ายที่ใช้ในสำนักงานเหล่านี้เชื่อมโยงกับเครือข่ายอินเทอร์เน็ต และแทบจะร้อยละ 100 เป็น Windows เถื่อนๆ แท้ด้วย

ถ้าเป็นเครื่องคอมพิวเตอร์ยุคใหม่หน่อย อายุไม่เกิน 5-6 ปี ที่สามารถเปลี่ยน/เพิ่มอุปกรณ์ให้รองรับระบบปฏิบัติการใหม่ๆ ได้ ก็ควรจะอัพเดทระบบปฏิบัติการได้แล้ว และแนะนำว่า ควรใช้ซอฟท์แวร์ที่มีลิขสิทธิถูกต้อง ไม่มีการใช้ Crack Program หรือคีย์เถื่อนๆ ในร้านช็อปปิ้งออนไลน์ราคาหลักร้อยมีขายกันเกร่อ เพราะเดี๋ยวนี้เครือข่ายอินเทอร์เน็ตมันเร็ว โปรแกรมสำหรับการแครก การทำคีย์ปลอมๆ มาใช้งานนั้น มักจะมีการฝังตัวอยู่ในเครื่อง และทำการเชื่อมต่อกับเคื่อง Server ทีมผู้พัฒนาโปรแกรม เพื่อหาคีย์มาอัพเดทหลอกๆ ผู้ผลิตซอฟท์แวร์ตัวจริง ซึ่งการเชื่อมต่อนี้เราไม่มีโอกาสรู้เลยว่า เขาแอบขโมยเอารหัสผ่าน/ข้อมูลสำคัญในเครื่องเราไปมากน้อยเพียงใดด้วย น่ากลัวนะครับ

หลายคนคงเคยผ่านมันมาแล้วใช่ไหม?

เคยมีคนเคยถามในกลุ่ม ThaiAdmin ว่าใช้เครื่องคอมพิวเตอร์อยู่ที่บ้าน ต่ออินเทอร์เน็ตอ่านข้อความในเว็บอยู่ดีๆ เมาส์ก็ไม่ได้จับ แต่เมาส์ขยับไปทั่วจอ มีการเปิดโฟลเดอร์ ย้ายไฟล์ด้วย ยังกะผีหลอก คำตอบคือ Windows เถื่อน เกมส์ที่เล่นในเครื่องก็เถื่อน เลยโดนยึดเครื่องลบไฟล์เสียหายกันไป มันทำได้จริงนะไม่ใช่แค่ในหนังไซไฟที่ดูเอามันแต่อย่างใด พี่ๆ ในกลุ่มแนะนำว่า ให้ฟอร์แมตล้างเครื่องให้สะอาดเอี่ยม ลงซอฟท์แวร์ของแท้เท่านั้น สวัสดีครับ...

ผู้เขียนเคยใช้แผ่น Floppy Disk 3.5" แบบนี้ลง Windows 3.1 มาแล้ว